Stoomloc 7742 "Bello"
Info over de locomotief:

Vanaf 1905 stelde de Hollandsche IJzeren Spoorweg-Maatschappij (HSM) een serie van 24 stoomlocomotieven in dienst. De locomotieven deden dienst op de lokale spoorwegen in Nederland. Voor dit soort diensten waren de locomotieven relatief groot, vooral vergeleken met andere locomotieven. De HSM 1046 werd in 1914 door firma Schwartzkopff in Berlijn gebouwd en kwam een jaar later in dienst op de lokaalspoorlijn Hoorn - Medemblik. Hierna heeft de loc nog gereden in de Haarlemmermeer en in Twente.

De Hollandsche IJzeren Spoorweg-Maatschappij (HSM) en de Staatsspoorwegen (SS) waren bij het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog (1914 - 1918) door eerdere fusies en het overnemen van de exploitatie van andere spoorbedrijven de grootste spoorvervoerders in Nederland. De bedrijven concurreerden hevig met elkaar, maar vanwege de oorlogsdreiging werden beide spoorbedrijven tijdens de oorlog onder militair gezag geplaatst. Vanwege de tekorten door de oorlog richten de HSM en SS per 1 januari 1917 een nieuw samenwerkingsverband op: de Nederlandsche Spoorwegen (NS). Onder het nieuwe samenwerkingsverband werkten de bedrijven nog beter samen. In 1921 werd al het spoorwegmaterieel omgenummerd naar nieuwe nummerschema's van de NS. Vanaf eind jaren '20 begon NS met het invoeren van haar eigen huisstijl op het materieel om zo de verschillende huisstijlen te vervangen. Er werd gekozen om alle treinen donkergroen te schilderen. NS koos voor een donkere kleur, zodat de treinen minder vies werden. Na de oorlog kregen de treinen en trams hevige concurrentie van bussen, personenauto's, fietsen en vrachtwagens. Andere kleinere, nog bestaande spoorbedrijven lieten vanwege de verliezen hun exploitatie overnemen door de NS. Per 1 januari 1938 werden alle vervoerders waarvan NS de exploitatie verzorgde geheel gefuseerd en was NS nog het enige spoorbedrijf dat op het hoofdspoor reed. Op de tram- en lokaallijnen reden nog wel andere bedrijven.

De HSM 1046 werd in 1921 vernummerd naar de NS 7742. In 1932 kwam de NS 7742 naar Alkmaar. Hier werd de locomotief ingezet voor de stoomtrams naar Bergen aan Zee, Egmond en Warmenhuizen. De huidige bekende naam Bello van de NS 7742 werd vroeger aan veel lokale stoomtrams gegeven. Aan het bellen terwijl de trams door de dorpskernen reden, hebben de trams de naam Bello te danken. Van al deze Bello's is de NS 7742 de enige bewaarde. De NS 7742 heeft twee jaartjes dienstgedaan naast de motorwagens omC 911 - omC 916 met de bijnaam 'Ome Ceesjes'. Deze motorwagens deden tussen 1929 en 1934 dienst vanuit depot Hoorn en hebben onder andere op de lijnen Hoorn - Medemblik en Alkmaar - Bergen aan Zee gereden. De Stoomtrein Goes - Borsele heeft tussen 2010 en 2022 twee replica's van deze motorwagens gebouwd met de nummers omC 909 en omC 910. Op de lijn Alkmaar - Bergen aan Zee reden de stoomlocomotieven van de serie 7700 samen met de 'dikke' rijtuigen van de serie C421 t/m C427, C431 t/m C434 en BC451 t/m BC458. Van deze rijtuigen heeft de Museumstoomtram Hoorn - Medemblik (SHM) de BC423, BC425 en BC455 in haar collectie. Rijtuig C652, dat ook in de collectie van de SHM is opgenomen en is gerestaureerd als de NTM C205, heeft tussen 1948 en 1951 dienstgedaan voor NS en was tevens gestationeerd in Alkmaar. Het rijtuig heeft aannemelijk samengereden met de NS 7742. Soortgenoten van de C652 hebben met de 'dikke' rijtuigen naar Bergen aan Zee gereden. Of de C652 op de tramlijn naar Bergen aan Zee heeft gereden, is echter niet met zekerheid vast te stellen. Een andere stoomlocomotief die op de tramlijn Alkmaar - Bergen aan Zee heeft gereden, is de NS 8301. Tussen 1945 en 1947 reed de NS 8301 met goederentrams op de tramlijn. De Museumstoomtram Hoorn - Medemblik heeft een soortgenoot van de NS 8301, de LTM 26, in haar bezit.

In de jaren '30 ging het vanwege de concurrentie met het wegverkeer erg slecht met de lokaalspoorlijnen en interlokale tramlijnen in Nederland. Na de Eerste Wereldoorlog reden de eerste bussen in Nederland, die fel concurreerden met de trams. Naast bussen waren personenauto's, fietsen en vrachtwagens in opkomst en wonnen ze steeds meer terrein van het spoor. Trambedrijven waren sinds de Eerste Wereldoorlog bezig om stoomlocomotieven te vervangen door goedkopere benzine-, diesel- of elektrische trams om beter te kunnen concurreren. In de jaren '30 stapten veel trambedrijven over op nieuwe bussen of gingen ze failliet. Doordat veel bedrijven het financieel niet meer redde, besloten ze samen te voegen tot grotere bedrijven. In de jaren '30 sloten door heel Nederland veel lokaalspoorlijnen en interlokale tramlijnen. Tijdens en kort na de Tweede Wereldoorlog beleefden de (stoom)trams, door de schaarste aan olie en benzine, een korte opleving. De tramlijnen sloten echter na de oorlog voor het reizigersvervoer. Een deel van de tramlijnen (met een spoorbreedte van 1435 mm 'normaalspoor') werd door de Nederlandsche Spoorwegen overgenomen. De NS reed tot in de jaren '60 en '70 met goederenvervoer over de spoorlijnen. Later werden deze lijnen toch gesloten door de concurrentie met de vrachtwagen of het wegvallen van het vervoer.

De lengte van de trams tussen Alkmaar en Bergen aan Zee varieerde van drie rijtuigen met een bagagewagen tot wel zeven rijtuigen met een bagagewagen op de warme zomerdagen. De Nederlandsche Spoorwegen kondigden in 1950 aan dat er een einde zou komen aan de stoomtram 'Bello', die tussen Alkmaar en Bergen aan Zee reed. Twee jaar later kreeg NS van het ministerie van Verkeer en Waterstaat toestemming om de stoomtram vanaf 15 februari 1953 enkel nog in de zomermaanden te bedienen voor de vele toeristen die naar het strand gingen. Na de zomer van 1955 zou de tramlijn geheel worden gesloten. Op 14 februari 1953 reed de laatste Bello-stoomtram buiten de zomermaanden. Vanaf 15 februari verzorgden de bussen van het bedrijf Noord-Hollandse Auto-Dienst Onderneming 'Bergen-Binnen' (N.H.A.D.O.), waar NS 50% van de aandelen van in bezit had, de dienst tussen Alkmaar en Bergen aan Zee. Het goederenvervoer stopte in maart 1953 over de tramlijn. De gemeente Bergen wilde ook dat de stoomtram verdween en legde later een nieuwe brede autoweg aan op de plek van de tramlijn. Bezorgde burgers van Bergen aan Zee startten in 1953 een comité en hielden een verkiezing om te peilen hoeveel mensen voor het behoud van de stoomtram Bello zijn. Hieruit kwam dat bijna 98% van de inwoners van Bergen en ruim 90% van de badgasten voor het behoud van de tramverbinding stemde. Een particulier uit Drenthe wilde zelfs de tramlijn overkopen, maar NS en de burgemeester van Bergen wilden de stoomtram doen verdwijnen.

Op 31 augustus 1955 reed Bello tussen Alkmaar en Bergen aan Zee als de laatste stoomtram en tevens reizigerstram van NS. De NS reed hierna enkel nog goederentrams met diesellocomotieven. Om 22:45 vertrok de laatste Bello uit Alkmaar op weg naar Bergen aan Zee. Voor het afscheid waren langs het hele traject honderden spoorwegrechercheurs van NS en politieagenten aanwezig om alles in goede banen te leiden. Duizenden mensen in Bergen zagen de mooi opgepoetste NS 7742 met zes uitpuilende rijtuigen iets voor middernacht uit Bergen aan Zee vertrekken om de laatste stoomtramrit terug naar Alkmaar te rijden. Een van de zes rijtuigen werd door een enthousiaste, feestende menigte letterlijk afgebroken. Langs de gehele route stonden mensen in de late avond te wachten om Bello voor een laatste keer te zien rijden. De stoomtram werd ook achtervolgd door auto's die vrolijk toeterden, waarna Bello terug floot. De NS 7742 arriveerde met zijn zes rijtuigen door de onverstelbare belangstelling op 1 september een uur te laat in Alkmaar. Het dienstdoende personeel kreeg nog een ovatie en daarmee werd het tijdperk van de stoomtram en reizigerstram van NS afgesloten. Het afscheid van Bello was landelijk nieuws. Op de voorpagina van de Alkmaarse Courant verscheen zelfs een rouwadvertentie van de stoomtram. De laatste stoomlocomotieven van de serie 7700 en de laatste vijf overgebleven 'dikke' rijtuigen werden een paar maanden na het sluiten van de spoorlijn, in december 1955, ook buiten dienst gesteld. De stoomlocomotief die de afscheidstram reed, de 7742, werd als enige stoomloc van de serie niet gesloopt. De locomotief werd in de locomotiefloods in Alkmaar onder een zeil geplaatst. Een deel van de rijtuigen werd verkocht en als woning, of dergelijke, gebruikt.

De gemeente Bergen besloot in 1958 de 7742 als monument in haar gemeente te plaatsen en kreeg de locomotief geschonken van de Nederlandsche Spoorwegen. In november 1960 werd de locomotief naar de dorpskern van Bergen gebracht en als monument geplaatst, ter herinnering aan de drukke trams die naar de stranden reden. De plaatsing van Bello werd landelijk nieuws. In 1978 werd de stoomlocomotief aan de Museumstoomtram Hoorn - Medemblik geschonken. Hier werd de locomotief geheel gerestaureerd en in 1985 was Bello weer rijvaardig. De locomotief is sindsdien weer te zien op de spoorlijn waar hij in 1915 voor het eerst heeft gereden, tussen Hoorn en Medemblik. De NS 7742 'Bello' van de SHM en de NS 8107 'Kikker' van de Museum Buurtspoorweg zijn de enige twee rijvaardige stoomlocomotieven die zelf bij NS dienst hebben gedaan.

In 2016 ontving de Museumstoomtram Hoorn - Medemblik een gift van 580.000 euro van de BankGiro Loterij voor hun nieuwe project 'Tram voor Bello'. Drie jaar later kreeg de SHM 125.000 euro van het Mondriaan Fonds voor het project. De Tram voor Bello houdt de restauratie van de rijtuigen BC423, BC425 en BC455 en de bagagewagen Dt406 in. Samen met de NS 7742 'Bello' vormen ze een stoomtram zoals deze daadwerkelijk heeft gereden op de spoorlijn tussen Alkmaar en Bergen aan Zee. De rijtuigen vormen samen met stoomloc NS 6513 ook een stoomtram zoals deze heeft gereden tussen Ede en Wageningen. Voor dit uitvoerige project werd eerst het Bello Atelier, een uitbreiding van de werkplaats van de SHM, gebouwd. In mei 2019 werd begonnen aan de restauratie van het eerste rijtuig, de BC423. Al het verrotte hout moest worden verwijderd, waardoor enkel nog (een deel van) het rijtuigenframe overbleef. Deze frames werden gerestaureerd en met nieuw hout worden de rest van de rijtuigen weer opgebouwd. Terwijl de BC423 nog vol in restauratie was, werd in 2022 begonnen aan het tweede rijtuig van de Tram voor Bello, de BC455. Rijtuig BC423 werd in 2024 feestelijk in gebruik genomen. Hetzelfde jaar werd ook begonnen aan het werk van de draaistellen van rijtuig BC425. In januari 2025 werd begonnen met de demontage van de BC425. De BC425 was het meest complete rijtuig van de drie en werd gebruikt om de afmetingen te meten. Tijdens het Bello Festival 2025 was de BC423 voor het eerst samen met de NS 7742 te zien.

De NS 7742 'Bello' heeft vanwege haar cultuurhistorische waarde de hoogste A-status toegekend gekregen binnen het Nationaal Register Railerfgoed. De Tram voor Bello heeft tevens ook als geheel de hoogste A-status toegekend gekregen binnen het Nationaal Register Railerfgoed.

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
De Stoomloc NS 7742 "Bello" rijdt met een goederenwagon en een stam rijtuigen t.h.v. Poelweg bij Opperdoes onderweg naar Medemblik.
Stoomtram 1900 bij de Museumstoomtram Hoorn - Medemblik, 30 juli 2025. © TreinenInNederland.nl
 
Stoomloc NS 7742 rijdt met een stam rijtuigen en een goederenwagon langs molen "De Herder" in Medemblik.
30 juli 2025. © TreinenInNederland.nl
 
De NS 7742 'Bello' komt met de rijtuigen NS BC423, NTM C205, SBM 24 en de NTM post-bagagewagen D6 Wognum-Nibbixwoud
binnengereden. Bello Festival 2025, 5 juli 2025. © TreinenInNederland.nl
 
De NS 7742 'Bello' rangeert langs de NS BC423 in Wognum-Nibbixwoud. De BC423 is het eerste rijtuig van de 'Tram voor Bello' die
in dienst is gesteld. De Tram voor Bello houdt de restauratie van de rijtuigen BC423, BC425 en BC455 en de bagagewagen Dt406 in.
Samen met de NS 7742 'Bello' vormen ze een stoomtram zoals deze daadwerkelijk heeft gereden op de spoorlijn tussen Alkmaar
en Bergen aan Zee. 5 juli 2025. © TreinenInNederland.nl
 
NS 7742 rijdt met de rijtuigen NS BC423, NTM C205, SBM 24 en de NTM post-bagagewagen D6
rijden langs het (gesloten) station van Benningbroek-Sijbekarspel
. 5 juli 2025. © TreinenInNederland.nl
 
 

De NS 7742 met NTM post-bagagewagen D6, rijtuigen SBM 24, NTM C205 en de NS BC423 rijden door de bocht bij Broerdijk
richting Twisk. Bello Festival 2025, 6 juli 2025. © TreinenInNederland.nl

 
De NS 7742 met NS BC423, NTM C205, SBM 24 en de NTM post-bagagewagen D6 rijden door de bocht bij Broerdijk
richting Wognum-Nibbixwoud. 6 juli 2025. © TreinenInNederland.nl
 
De NS 7742 met NTM post-bagagewagen D6, rijtuigen SBM 24, NTM C205 en de NS BC423 rijden door de bocht bij Broerdijk
richting Wognum-Nibbixwoud. 6 juli 2025. © TreinenInNederland.nl
 
De NS 7742 met NS BC423, NTM C205, SBM 24 en de NTM post-bagagewagen D6 rijden langs Broerdijk.
6 juli 2025. © TreinenInNederland.nl
 
De NS 7742 is met de NTM post-bagagewagen D6, rijtuigen SBM 24, NTM C205 en de NS BC423 onderweg naar Twisk.
6 juli 2025. © TreinenInNederland.nl
 
De NS 7742 met NS BC423, NTM C205, SBM 24 en de NTM post-bagagewagen D6 bij station Twisk.
6 juli 2025. © TreinenInNederland.nl
 
NS 7742 'Bello' is met NTM post-bagagewagen D6, rijtuigen SBM 24, NTM C205 en de NS BC423 net het station van
Medemblik binnengereden. 6 juli 2025. © TreinenInNederland.nl
 
 
NS 7742 'Bello' naast 'haar' rijtuig NS BC423 in Medemblik. 6 juli 2025. © TreinenInNederland.nl
 
De officiele website van Stoomtram Hoorn Medemblik: Stoomtram.nl. 6 juli 2025. © TreinenInNederland.nl
 
NS 7742 'Bello' met de rijtuigen NS BC423, NTM C205, SBM 24 en de NTM post-bagagewagen D6 bij station Medemblik.
6 juli 2025. © TreinenInNederland.nl
 
Op vrijdagavond was een locomotievenparade georganiseerd. Als eerst loc reed loc 7742 "Bello" langs.
Bello festival 2024 (inclusief locomotievenparade), 5 juli 2024. © TreinenInNederland.nl
 
 
 
 
De locomotieven 8 en 7742 naast elkaar voor de loods. 5 juli 2024. © TreinenInNederland.nl
 
De 7742 'Bello' staat na de parade voor de werkplaats opgesteld. 5 juli 2024. © TreinenInNederland.nl
 
De NS 7742 rangeert in Hoorn. 5 juli 2024. © TreinenInNederland.nl
 
 
Loc 7742 "Bello" wordt voor een rij rijtuigen gerangeerd. 5 juli 2024. © TreinenInNederland.nl
 
 
Stoomloc Bello is met vijf rijtuigen op weg naar station Twisk. 6 juli 2024. © TreinenInNederland.nl
 
Tijdens het hoogtepunt van de storm snelde Bello met haar rijtuigen weer terug naar station Wognum-Nibbixwoud.
6 juli 2024. © TreinenInNederland.nl
 
Bello staat in de ochtend nog voor de werkplaats in Hoorn. Bello Festival (by Night) van de SHM,
21 oktober 2023. © TreinenInNederland.nl
 
Bello (NS 7742) naast gastloc NS 8107 (De Kikker) van de MBS. 21 oktober 2023. © TreinenInNederland.nl
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Bello rijdt met een stam rijtuigen in de grote bocht langs de Broerdijk tussen Wognum en Twisk.
21 oktober 2023. © TreinenInNederland.nl
 
Bello rijdt met een stam rijtuigen Medemblik uit. 21 oktober 2023. © TreinenInNederland.nl
 
Bello komt met een goederentrein en de reizigerswagons NTM Rijtuig 205 en ZVTM Rijtuig 8 binnen op station Twisk.
27 oktober 2023. © TreinenInNederland.nl
 
De Bello met goederentrein en twee rijtuigen bij vertrek uit Twist naar Opperdoes. 27 oktober 2023. © TreinenInNederland.nl
 
De Bello met de rijtuigen ZVTM rijtuig 8 en de NTM rijtuig 205 en een aantal goederenwagons langs
de Broerdijksloot tussen Twisk en Wognum. 27 oktober 2023. © TreinenInNederland.nl
 
De Bello in Hoorn. 27 oktober 2023. © TreinenInNederland.nl
 
Een line-up van de NS 8107 (de Kikker) van de MBS, de NS 7742 (Bello) en de NS 6513 voor
de werkplaats in Hoorn. 27 oktober 2023. © TreinenInNederland.nl
 
 
 
 
 
Een bergje as komt aan het einde van de dag uit Bello. 27 oktober 2023. © TreinenInNederland.nl
 
Van links naar rechts: de 7742 (Bello), NS 8107 van de MBS (De Kikker) en NS 6513 tijdens Bello Festival by Night.
27 oktober 2023. © TreinenInNederland.nl
 
 
 
 
 
Voor het evenement 'Stadskanaal onder Stoom' was de 7742 'Bello' vanuit Hoorn naar het noorden gebracht.
Op de foto's staat de stoomloc te Stadskanaal. 16 september 2017. © TreinenInNederland.nl
 
 
Bello rangeert richting station Stadskanaal.
 
Vuurloze stoomloc 6326 en de 7742 naast elkaar te Stadskanaal.
 
Een close-up van de tramstoomlocomotief 7742.
 
De achterkant van Bello met op de achtergrond de Sik 249 te Stadskanaal.
 
De 7742 'Bello' van de SHM komt station Stadskanaal binnen rijden om tegen drie rijtuigen aan te koppelen die
de NS 162 van Stichting NS162 eerder binnen bracht.
 
 
De 7742 vertrekt met een reizigerstrein van station Stadskanaal.
 
De 7742 'Bello' staat klaar voor vertrek met een reizigerstrein op station Wognum-Nibbixwoud.
24 oktober 2015. © TreinenInNederland.nl
 
 
Detailopnames van Bello. 24 oktober 2015. © TreinenInNederland.nl
 
SHM 7742 (Bello) te Beekbergen. © TreinenInNederland.nl
 
Drie stoomlocomotieven die niet vaak samen op één foto te zien zullen zijn.
Van links naar rechts: VSM 64 415, SGB Loc 3 en de SHM 7742 (Bello). © TreinenInNederland.nl
 
Omdat hij zo mooi is, nogmaals de SHM 7742 en de SGB 3 tijdens rangeerbewegingen te Loenen.
5 september 2015. © TreinenInNederland.nl
 
SHM 7742 en de SGB 3 tijdens rangeerbewegingen te Loenen. 5 september 2015. © TreinenInNederland.nl
 
Een zij-aanzicht van Bello. Loenen. 5 september 2015. © TreinenInNederland.nl
 
SHM 7742 en de SGB 3 te Beekbergen. 5 september 2015. © TreinenInNederland.nl
 
Stoomloc Bello met een goederentrein thv Lieren. 5 september 2015. © TreinenInNederland.nl
 
Bello staat met zijn goederentrein te wachten voor de overweg in Lieren. 5 september 2015. © TreinenInNederland.nl
 
De SHM 7742 met de VSM 52 8053 en een reizigerstrein aan de haak. Lieren. 5 september 2015. © TreinenInNederland.nl
 
De SHM 7742 en de 52 8053 die met een reizigertrein zijn aangekomen op station Beekbergen tijdens "Terug naar Toen - 2015".
5 september 2015. © TreinenInNederland.nl
 
 
Een vooraanzicht van Bello. 5 september 2015. © TreinenInNederland.nl
 
Bello tijdens de SpoorParade in Amersfoort ter gelegenheid van de viering van 175 Jaar Spoor in Nederland. © TreinenInNederland.nl
 
De Bello rijdt langs volle tribunes tijdens de SpoorParade in Amersfoort. © TreinenInNederland.nl
 
Bello tijdens de SpoorParade. © TreinenInNederland.nl
 
Een zij-aanzicht van Bello tijdens de SpoorParade. © TreinenInNederland.nl
 
Bello tijdens de SpoorParade. © TreinenInNederland.nl